Het Gallatasbosje (Doomkerke), een nieuw natuurgebiedje in de vallei van de Pachtebeek

Natuurpunt kon eind 2017 in de omgeving van Doomkerke een klein akkerlandje aankopen van de Vlaamse Landmaatschappij (0,45 ha). Dit perceeltje sluit aan op de zuidrand van de private Gallatasbossen en maakt als habitatrichtlijngebied deel uit van een netwerk van Europees beschermde natuur.

Figuur 1: situeringskaart vanhet Gallatasbosje binnen habitatrichtlijngebied

Tussen de Gallatasbossen en de Vorte Bossen liggen langs de Pachtebeek een reeks lagergelegen akkerlanden die deel uitmaken van het habitatrichtlijngebied “Bossen, heiden en valleigebieden van zandig Vlaanderen: westelijk deel”. De Vagevuurbossen en de natuurgebieden Gulke Putten en Vorte Bossen behoren tot deze beschermingszone. In het kader van het Life-project Vlaams Veldgebied en het natuurinrichtingsproject Biscopveld zijn in het voorbije decennium in deze gebieden grote inspanningen geleverd om nieuwe impulsen te geven aan de ontwikkeling van specifieke natuurdoelen zoals bijvoorbeeld heischraal grasland en heide.

Net als voor de Wantebeekvallei ligt het accent langs de Pachtebeek op het ontwikkelen van een afwisseling van dotterbloemgraslanden, ruigten en (veel) alluviaal bos; dit alles langs een kwaliteitsvolle waterloop. Het ontwikkelen van valleibos langs de Pachtebeek is zeer belangrijk, dus werd voor dit akkerlandje resoluut de kaart van bebossing getrokken.

Het akkerland ligt in reservaatgebied (gewestplan) en habitrichtlijngebied.

De bodemkaart geeft aan dat het akkerland bestaat uit een natte, zandleemgrond zonder profielontwikkeling met een zandsubstraat op geringe diepte (minder dan 75 cm) (s-Lep).

In samenwerking met het Stad-land-schap ’t West-Vlaamse hart werd in het najaar 2018 ook een bospoel aangelegd (project vinpootsalamander).

Foto 1: nieuwe poel, gegraven op 8 aug. 2018 (foto Frank Debeil, 2018)
Foto 2. het Gallatasdreefje t.h.v. het toekomstige Gallatasbosje (foto Frank Debeil, juni 2019)

Eind 2018 werden in het kader van het landinrichtingsplan Onthaalinfrastructuur landschapspark Bulskampveld enkele trage wegen aangelegd in Doomkerke.

De eerder recent “verdoofde” verbinding tussen de Brandstraat (t.h.v. de Oude Veldstraat) en de Bruggesteenweg (t.h.v. het nieuwe biovarkensbedrijf BioVar.be) werd in ere hersteld. Deze trage weg (800 meter) werd met een bomenrij omzoomd en kreeg de naam Gallatasdreefje. Het pad is ook toegankelijk voor mountainbikers.

Figuur 2: overzichtskaart herstelde en nieuwe trage wegen tussen Doomkerke en de Vorte Bossen

Vanaf het Gallatasdreefje werd ook een aantakking gemaakt met het gemeentepark Disveld (achter de kerk van Doomkerke). De Disveldwegel (250 meter) is enkel toegankelijk voor wandelaars en loopt langs de rand van de Gallatasbossen. Het zicht op de dorpsrand van Doomkerke, met de beschermde Sint-Caroluskerk, is prachtig.

Foto 3: de Disveldwegel langs de Gallatasbossen (foto VLM, 2019)

De Vlaamse Landmaatschappij stond in voor de coördinatie en begeleiding van de werken. De totale kostprijs van de aankoop van de grondstroken (0,53 ha) en de inrichting bedroeg ruim 100.000 euro. De gemeente Ruiselede betaalde hiervan 35%. Voor de gemeente betekende dit de realisatie van een vroegere doelstelling van het GNOP (gemeentelijk natuurontwikkelingsplan). Burgemeester Greet De Roo mocht op 4 juli 2019 in het bijzijn van 170 aanwezigen de nieuwe paden officieel openen.

Nadat het akkerlandje (toekomstig Gallatasbosje) in 2018 had braak gelegen, werd het perceel in 2019 gebruikt als maisakker (zonder bemesting); dit om zoveel als mogelijk voedingsstoffen te onttrekken aan de bodem.

Op donderdagnamiddag 20 februari 2020 plantten ruim 40 leerlingen van het 5e en 6e leerjaar van de school De Linde in Doomkerke het Gallatasbosje aan; dit samen met een 15-tal ouders en vrijwilligers van Natuurpunt De Torenvalk. Bijna 800 boompjes (24 populieren en 750 stuks bosplantsoen) werden toevertrouwd aan de vochtige bodem langs de Pachtebeek.

Foto 4 plantactie (foto Dominique Bauwens, 20 febr. 2020)

Langs de Pachtebeek (2e categorie) werd een onderhoudsstrook vrijgehouden i.f.v. het beekbeheer (5 m). Gezien de beperkte oppervlakte werden er geen bospaden voorzien in het perceel. Aansluitend op het bestaande bos werd omwille van de connectiviteit geen beheerpad, noch bosrand aangelegd. Aan de westzijde werd de eerste struikenrij aangeplant op 2,5 m van de buitenste insteek van het grensgrachtje. In de overgang naar het “Gallatasdreefje” staat immers wilde bertram en stijve zegge.

Figuur 3: inrichtingsschets van het Gallatasbosje (Frank Debeil, 2018)

Het nieuwe, gemengd bos is opgebouwd uit een aantal oude populierenrassen (Blauwe van Eksaarde, Serotina, Robusta en Marilandica) en “nesten” van climaxboomsoorten (zomereik, kleinbladige linde en steeliep). Tussen de “nesten” is plaatselijk een onderetage aangeplant (hazelaar, gewone vogelkers, zwarte els en rode kornoelje). De niet beplante delen van het perceel zijn voorbehouden voor spontane vestiging van pioniersoorten (bos- en schietwilg, berk, …). Aan de nieuwe bosrand is een struikengordel aangeplant (Gelderse roos, sleedoorn, éénstijlige meidoorn, gewone vogelkers en veldiep).

Het Gallatasbosje kan worden bezocht via het Gallatasdreefje. Deze nieuwe verbinding richting Vorte Bossen houdt in dat wandelingen nu makkelijker kunnen vertrekken in het dorp Doomkerke. Hierbij kan gebruik gemaakt worden van de bestaande wandelverbinding door de Gallatasbossen en kan worden teruggekeerd via het Gallatasdreefje en de Disveldwegel.

Tielt, 11 maart 2020

Natuurpunt De Torenvalk

Beheerteam Vorte Bosen

Frank Debeil