Met de aankoop begin 2017 van een akkerland van 2,3 ha in de onmiddellijke omgeving van het dorp Kruiskerke zet Natuurpunt De Torenvalk een eerste stap in de realisatie van een aaneengesloten natuurgebied in de Wantebeekvallei. Deze beekvallei sluit aan op het natuurgebied Vorte Bossen (48 ha) en maakt als habitatrichtlijngebied deel uit van een netwerk van Europees beschermde natuur.
Natuurontwikkeling in de Wantebeekvallei
De overstroombare graslanden langs de Wantebeek in het noorden van Ruiselede liggen in het habitatrichtlijngebied “Bossen, heiden en valleigebieden van zandig Vlaanderen: westelijk deel”. Binnen ons werkingsgebied maken o.m. het domein Vagevuurbossen en de natuurgebieden Gulke Putten en Vorte Bossen hiervan deel uit. In het kader van het Life-project Vlaams Veldgebied en het natuurinrichtingsproject Biscopveld zijn recent in deze gebieden grote inspanningen geleverd om nieuwe impulsen te geven aan de ontwikkeling van specifieke natuurdoelen zoals bijvoorbeeld heischraal grasland en heide.
Voor de Wantebeekvallei zelf ligt het accent op het ontwikkelen van een afwisseling van dotterbloemgraslanden, ruigten en (veel) alluviaal bos; dit alles langs een kwaliteitsvolle waterloop. Op korte termijn dient gewerkt aan een verbetering van de waterkwaliteit van de beek; op langere termijn kan eventueel geopteerd worden voor hermeandering. De concrete invulling en realisatie van deze natuurdoelen is afhankelijk van de snelheid waarmee grondaankopen kunnen gebeuren (door Natuurpunt, maar ook via inzet grondenbank Vlaams gewest), het beslechten van de discussie omtrent de mate van invulling van alluviaal bos in de vallei en de afstemming met andere sectoren: medegebruik van de graslanden door aanpalende melkveebedrijven via natuurgerichte gebruiksovereenkomsten op aangekochte percelen, ontwikkelen van mogelijkheden voor avontuurlijke vormen van recreatief medegebruik en nagaan wensen en beperkingen vanuit de erfgoedsector ten aanzien van het beschermd landschap “Slangebossen of Schoonbergbossen”.
Het nieuwe Nachtegaalbos
Het akkerlandperceel dat werd aangekocht ligt tussen het natuurgebied Vorte Bossen en de dorpskom van Kruiskerke. Het paalt aan de Wantebeek en aan een laaggelegen, privaat populierenbosje. Voor het overige wordt het omringd door plaatselijk knotbomenrijke graslanden. Begin oktober 2016 werd het populierenbosje gekapt in samenwerking met de Bosgroep Houtland en zal opnieuw worden beplant in de loop van 2017. Het bosje bevat een belangrijke groeiplaats van Hennegras en wat Bosanemoon.
Het akkerland ligt enerzijds (grotendeels) in landbouwgebied met ecologische waarde en habitatrichtlijngebied en anderzijds in landbouwgebied met landschappelijke waarde. Het deel van het perceel tegenaan de Wantebeek komt jaarlijks onder water. Zo vormt het een belangrijk buffergebied om overtollig neerslagwater tijdelijk te stockeren. De overstoombare vallei beschermt bebouwing en hoger gelegen akkerlanden tegen wateroverlast.
Aangezien het ontwikkelen van valleibos langs de Wantebeek zeer belangrijk is, wordt voor deze akker resoluut de kaart van bebossing getrokken. Bij toekomstige uitbreidingen in de vallei zelf kan dan eerder gekozen worden voor het behoud en ontwikkeling van halfnatuurlijke graslanden. Dit deel van Kruiskerke wordt de Nachtegaelhoek genoemd. Vandaar kiezen we voor de naam Nachtegaalbos. In samenwerking met het Regionaal Landschap Houtland zal ook een bospoel (voor de vinpootsalamander) worden aangelegd en mogelijks de beekoever wat afgeschuind.
Om zoveel als mogelijk voedingsstoffen te onttrekken wordt het perceel in 2017 door een plaatselijke landbouwer uitgebaat als akkerland (zonder bemesting). Op de Dag van de Natuur in november 2017 wordt het bebost. We maken er alvast een boomplantactie voor de dorpsgemeenschap van Kruiskerke van.
Kopen kost geld
De aankoop van het akkerland heeft een gat geslagen in de kas van Natuurpunt De Torenvalk. Omdat er reeds nieuwe aankopen in het verschiet liggen, starten we een grootschalige fondsenwervingsactie op. Het ambitieniveau inzake natuurontwikkeling in de omgeving van de Vorte Bossen en in de Wantebeekvallei ligt immers hoog. Alle (financiële) steun is welkom om dit project te helpen realiseren. Daarom zetten we een giftenactie op poten. Ontdek alle info hier.