Een alternatief tracé voor de fietssnelweg tussen Deinze en Tielt!
Al gehoord over de F37? Is dit de langverwachte opvolger voor onze F16, het stilaan doorroeste Belgische gevechtsvliegtuig? Neen hoor, de F37 staat voor de geplande snelle fietsverbinding of ‘fietsostrade’ van Deinze tot Ieper, over Tielt en Roeselare. Alleen is nog niet duidelijk waar en wanneer deze supersonische as voor fietsers eraan komt. Momenteel is het ontwerptracé van Deinze tot Aarsele gekoppeld aan de spoorlijn Deinze-De Panne (L73), over Grammene en Wontergem. Maar vanaf Aarsele-station gaat het volgens de plannen plots in afwijkende richting verder over ’t Hoge om vervolgens langs de Deinzesteenweg (N35) door te gaan tot Tielt-centrum. Natuurpunt De Torenvalk en de Tieltse Fietsersbond houden een gezamenlijk pleidooi voor een alternatief tracé waarbij de definitieve fietssnelweg wordt afgezonderd van de drukke Deinzesteenweg en vanaf Aarsele-station maximaal gebundeld wordt met het treinspoor tussen Deinze en Tielt. Beide verenigingen vragen de provincie West-Vlaanderen en ook de Stad Tielt dringend om meer ambitie en overleg in dit dossier.
Koen Himpe en Thijs Himpe
West-Vlaanderen hinkt achterop bij de uitbouw van fietssnelwegen
Dat het initiatief voor de uitbouw van fietssnelwegen bij de Vlaamse provincies ligt, vinden we een goede zaak. De planning voor dit soort nieuwe verbindingen vraagt inderdaad om een gemeentegrensoverschrijdende aanpak. De Vlaamse provincies moeten die bevoegdheid om verbindende en veilige fietsassen te creëren dan ook te volle (kunnen) waarmaken. Zo moeten ze voor pendelaars een mogelijk alternatief vormen voor middellange en lange afstanden. Volgens de website https://fietssnelwegen.be brengen deze wegen je snel, vlot, veilig en comfortabel van thuis naar het werk of naar school.
Op heel wat plaatsen in de stedelijke omgevingen van Antwerpen, Gent en Leuven zijn ondertussen reeds grote infrastructuurwerken uitgevoerd om fietssnelwegen mogelijk te maken. Ook in West-Vlaanderen zijn rond Kortrijk al initiatieven genomen. En met succes! Uit recente tellingen heeft men kunnen vaststellen dat het aantal fietsers op trajecten waar fietssnelwegen zijn aangelegd met meer dan 30 % is toegenomen op twee jaar tijd (bron: VRT NWS 15/02/19). En deze algemene trend zet zich snel door, zoveel is duidelijk.
Toch zijn verschillende verbindingen die momenteel op de aangehaalde website worden aangeduid als ‘fietssnelweg’, die naam niet waardig. Begin augustus 2019 verscheen hierover in de Krant van West-Vlaanderen al een opiniestuk. Fervent fietser Tom Masseele deelde toen zijn frustratie dat sommige van deze zogenaamde fietssnelwegen, waaronder ook het stuk tussen Aarsele en Tielt, eigenlijk gewoon ‘moordstrookjes’ zijn.
De F37 zal dus uiteindelijk een fietssnelweg worden vanuit Deinze tot Ieper over Tielt en Roeselare. Vanuit Deinze is er aansluiting verzekerd op de F7 naar Gent of Kortrijk. In Deinze is op het tracé van de F37 onder meer al een fietsstrook aangebouwd aan de spoorwegbrug over de gekanaliseerde Leie, en ook langs de stalen spoorwegbrug van Grammene, over de Oude Leie, kunnen fietsers ondertussen hun tocht voortzetten. Verschillende andere ‘missing links’ voor de fietssnelweg staan op de planning om door de Provincie Oost-Vlaanderen aangepakt te worden.
Veel trager gaat het echter op het Tieltse grondgebied, waar de provincie West-Vlaanderen nog maar nauwelijks aandacht aan dit dossier lijkt te hebben besteed. Het is zelfs verwonderlijk te noemen dat het logische voortzetten van het tracé langsheen de spoorlijn tot Tielt niet ernstig wordt afgewogen. Met Natuurpunt De Torenvalk zijn we daarom even op verkenning getrokken om te zien of er voor de F37 tussen Wontergem en Tielt geen betere (lees ook meer veilige en comfortabele) keuzes te vinden zijn. Op basis van wat veldwerk is snel duidelijk geworden dat er inderdaad wel mogelijkheden zijn, waarbij bovendien zelfs kansen kunnen worden benut om het landschap in de vallei van de Speibeek, één van de aandachtsgebieden uit het vroegere Gemeentelijk Natuurontwikkelingsplan (GNOP), te versterken.
Een alternatief tracé voor F37
Rekening houdend met het feit dat het Oost-Vlaamse tracé aan de noordzijde van het spoorvak tussen Deinze en Wontergem is voorzien (en daarvoor ook al werken zijn uitgevoerd), lijkt het ons evident om dit tracé ook op West-Vlaams grondgebied door te zetten tot aan Aarsele-station. Na het doortrekken van de F37 vanaf de Dauwbeekstraat kan gemakkelijk aansluiting gevonden worden met de vroegere goederenkoer bij het station van Aarsele. Mits wat ecologisch maaibeheer kan hier op het NMBS-domein en naast de fietssnelweg, een lange bloemrijke bermstrook van plaatselijk 20 meter breed ingericht worden!
Voor het voorzetten van het tracé vanaf Aarsele-station lijkt ons eerder de zuidzijde van het spoorvak aangewezen. Daar zijn immers enkele functionele, maar ook praktische voordelen mogelijk. Zo kan aan deze zijde het best en ook het snelst het station van Tielt worden bereikt. Een ander voordeel van deze optie is dat het alternatief tracé voor de F37 hier kan gekoppeld worden met het bestaande collectorennet van Aquafin. Ondergrondse afvalwaterleidingen vanuit zowel Tielt als Aarsele zijn aan deze kant reeds aangelegd in aansluiting op het waterzuiveringsstation aan de Karmstraat. Het tracé voor de fietssnelweg zou deze ondergrondse infrastructuur met talrijke putdeksels (reeds gedeeltelijk onteigend) kunnen bundelen. De keuze voor een tracé aan deze zijde betekent wel dat de F37 voorzien zou moeten worden van een extra-veilige oversteek aan de Hogenhovestraat.
Ook voor dit deel zien we opnieuw enkele kansen voor de versterking van het valleilandschap, ondermeer ter hoogte van het Aquafin-zuiveringsstation en van de Kapelrijmeersen. De aansluiting met de Tieltse stationsomgeving en het stadscentrum tenslotte kan verzekerd worden over de terreinen tussen de spoorweg en de zuidoostelijke tangent (omgeving Mivalti en Reuzenhuis), die eerder reeds in het kader van de afbakening van het kleinstedelijk gebied zijn voorbestemd voor de ontwikkeling van een stedelijke groenzone.
Hoe het vanaf Tielt richting Roeselare verder kan met de F37, is nog een ander paar mouwen. Daar is beslist nog heel wat denkwerk voor nodig, waarvoor Natuurpunt De Torenvalk en de Tieltse Fietsersbond ook graag mee aan de planningstafel schuiven. Misschien zijn er mogelijkheden voor het herbenutten van (delen van) de vroegere spoorlijn tussen Tielt en Ingelmunster (L73A). Deze spoorlijn werd laatst voor goederentreinen gebruikt tot Meulebeke en werd in 1982 afgeschaft. Natuurpunt De Torenvalk heeft meer dan 30 jaar tevergeefs geijverd om dit tracé voor recreatief fietsverkeer te laten inrichten. Alleen een kort stukje op Tielts grondgebied werd recent als recreatief pad heropend, maar bereikt helaas geen bovenlokale verbinding.
Wie een beetje om zich heen kijkt in Vlaanderen (en daarbuiten) weet dat fietssnelwegen een succesformule aan het worden zijn. De doelstellingen ervan zijn duidelijk, de nood om ze te realiseren is hoog, de budgetten op Vlaams en op provinciaal niveau zijn recent nog opgetrokken, nu nog de ambitie bij de beleidsmakers in deze provincie om verantwoorde keuzes te (helpen) maken…
Ondertussen zien we hier in daar wel fietsinitiatieven in de goede richting. Zo heeft de stad Tielt op suggestie van de Tieltse Fietsersbond recent enkele aanpassingen aan de weginfrastructuur doorgevoerd waarbij een bevoorrechte doorgang voor fietsers wordt geboden. Bijvoorbeeld in doodlopende straten waar wel een veilige en functionele verbinding kan worden gerealiseerd. Borduren worden afgevlakt, ontbrekende verhardingen worden doorgetrokken, zodat de fietsers een comfortabele route kunnen kiezen. We merkten prima realisaties op in de Klijtenstraat en in de Gierigaardstraat!
En ook de Tieltse Jeugdraad bedacht een leuk initiatief om jongeren te wijzen op een logisch, gezond en milieuvriendelijk fietsgebruik. Onder het motto ‘Tielt beweegt’ lanceerden zij de treffende slogan ‘Fiets mee naar ongekende hoogten’ en drukten deze af op een fris fietsplaatje.
